Καταστατικά κείμενα του φοιτητικού συνδικαλισμού ΙΙ:
La Charte de l’Étudiant Universitaire
La Charte de l’Étudiant Universitaire
Μετάφραση-Σχόλια: Ιάσων Κουτούφαρης-Μαλανδρίνος
Τό κείμενο πού ἀκολουθεῖ δημοσιεύθηκε στό Le Quartier Latin, φοιτητικό περιοδικό τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μόντρεαλ, σέ δύο συνέχειες (19 Σεπτεμβρίου 1961, σελ. 12, καί 21 Σεπτεμβρίου 1961, σελ. 12). Ὁ Χάρτης εἶχε ἐγκριθεῖ στίς 23 Μαρτίου 1961 ἀπό τόν Γενικό Φοιτητικό Σύλλογο τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μόντρεαλ (Association générale des étudiants de l'Université de Montréal).1 Βασισμένος στίς προτάσεις τοῦ Χάρτη τῆς Γκρενόμπλ, τίς ὁποῖες διευρύνει καί ἐξειδικεύει, ὁ παρακάτω Χάρτης σηματοδοτεῖ τό τέλος μίας περιόδου ἀπολιτικοποίησης2 καί συμπίπτει μέ τήν Ἥσυχη Ἐπανάσταση (Révolution tranquille) πού ἀναδιοργάνωσε τήν πολιτική γύρω ἀπό τά αἰτήματα τῆς ἐκκοσμίκευσης, τοῦ κράτους πρόνοιας καί τῆς ἀνεξαρτησίας τοῦ Κεμπέκ.3 Πρόκειται γιά τήν «τυπική» ἀρχή ἑνός φοιτητικοῦ κινήματος πού πρόσφατα (τό 2012) κέρδισε ἀκόμη μία μάχη.4
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΦΟΙΤΗΤΗ
Ι – Ὁ πανεπιστημιακός φοιτητής
Ὁ φοιτητής ἔχει ὅλα τά δικαιώματα καί ἀναλαμβάνει ὅλες τίς ὑποχρεώσεις ἑνός ἐλεύθερου καί νέου πολίτη, ὁ ὁποῖος, μέσῳ διανοητικῆς ἐργασίας καί στά πλαίσια μίας πανεπιστημιακῆς κοινότητας, καταρτίζεται σέ ἕνα ἐπάγγελμα μέ τό ὁποῖο θά ἐξυπηρετήσει ἀργότερα τήν κοινωνία. Ἀναγνωρίζει τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ καί τήν κυριαρχία του πάνω σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους.5
Ἐλεύθερος, νέος, ἐργαζόμενος, διανοούμενος, πανεπιστημιακός, καταρτιζόμενος, πολίτης: αὐτά εἶναι τά ἕξι κύρια χαρακτηριστικά πού καθορίζουν τόν φοιτητή, τοὐλάχιστον ὡς πρός τήν ἄσκηση τῶν δικαιωμάτων του και τίς ὑποχρεώσεις του ἀπέναντι στούς ἄλλους.
Α – Δικαιώματα τῶν φοιτητῶν
Ἐλεύθερος, ὁ φοιτητής εἶναι ὁ κύριος ὑπεύθυνος γιά τίς πράξεις του, κριτής τῶν ἀναγκῶν του καί τῶν ἐνδιαφερόντων του, καί χειριστής τῶν ὑποθέσεών του. Πρέπει νά ἀπολαμβάνει πλήρη ἐλευθερία σκέψης, ἔκφρασης καί δράσης.
Ἡ ἐλευθερία τοῦ φοιτητῆ εἶναι πλήρης. Πρῶτο τό Πανεπιστήμιο ὀφείλει νά σέβεται αὐτή τήν ἐλευθερία, νά μήν ἐπεμβαίνει στίς ὑποθέσεις τοῦ φοιτητῆ, καί νά μήν θεωρεῖται ποτέ ὑπεύθυνο γιά τίς κινήσεις του· τό Πανεπιστήμιο πρέπει νά ἐναντιώνεται σέ κάθε πίεση νά λογοδοτήσει γιά τίς πράξεις ἑνός φοιτητῆ. Καμμία κύρωση ἤ πίεση δέν πρέπει νά ἀσκεῖται ἀπό τό Πανεπιστήμιο ἤ τόν Φοιτητικό Σύλλογο κατά πράξης ἤ συμπεριφορᾶς τοῦ φοιτητῆ πού ἐπιτρέπεται ἀπό τόν νόμο, ἰδίως ὅσον ἀφορᾶ τήν πολιτική, τήν ἠθική, τόν στοχασμό, ἤ τήν θρησκεία.
Ὁ Σύλλογος δέν μπορεῖ νά ἀσκήσει κανέναν ἔλεγχο πάνω στίς ἐνέργειες τῶν μελῶν του, ἰδιαίτερα ἔναντι ἐκείνων πού ἔχουν τό θάρρος νά ἐκφράζουν τίς ἀπόψεις τους στά φοιτητικά περιοδικά, παρά μόνο γιά νά προστατευθεῖ ἀπό ποινικές διώξεις.
Νέος, ὁ φοιτητής ἔχει ἕνα ἀπόλυτο δικαίωμα στό μέλλον· ἔχει δικαίωμα σέ συνθῆκες ζωῆς πού τοῦ ἐπιτρέπουν νά ἀναλάβει, νά συντηρήσει καί νά αὐξήσει τήν κοινωνική κληρονομιά· ἔχει τό δικαίωμα νά ἐπηρεάζει τούς κοινωνικούς θεσμούς καί νά συμβάλει στήν ἐξέλιξή τους.
Ἡ νεολαία ὀφείλει νά ἐπανεξετάζει κάθε πολιτιστική ἀξία καί κάθε κοινωνική δομή· δικαοῦται λοιπόν νά διαλέγεται μέ τούς πρεσβυτέρους. Θά κληρονομήσει ὅ,τι πραγματοποιεῖται σήμερα, καί συχνά θά πρέπει νά τό ὑποστεῖ· δικαιοῦται νά κρίνει ὅ,τι ἑτοιμάζεται γιά τήν ἴδια.
Διανοούμενος, ἔχει δικαίωμα στίς ἀναγκαῖες γιά τήν ζωή τοῦ πνεύματος ὑλικές συνθῆκες. Δικαιοῦται νά ἀναμένει ἀπό τήν κοινωνία νά δίδει πρωταρχική σημασία στήν πολιτιστική ζωή.
Αὐτά τά δικαιώματα ἀποτελοῦν τό θεμέλιο ὅλων τῶν φοιτητικῶν διεκδικήσεων ἔναντι τοῦ Κράτους· δωρεάν ἐκπαίδευση, φοιτητικός μισθός,6 ὑποτροφίες, στέγαση, πανεπιστημιακές ἐγκαταστάσεις, βιβλιοθῆκες, κέντρα ἀναψυχῆς... Ἡ κοινωνία καί εἰδικώτερα τό κράτος ὀφείλει νά διασφαλίσει τήν ἀνάπτυξη τῆς πολιτιστικῆς ζωῆς: ἐπιχορηγήσεις στίς ποικίλες καλλιτεχνικές καί πνευματικές δραστηριότητες.
Ἡ κατάρτιση τοῦ φοιτητῆ καθιστᾶ ἀναγκαία μία κατάλληλη ἐκπαίδευση, καί εἶναι ἀπαραίτητο νά πραγματοποιεῖται μέσα σέ συνθῆκες εὐνοϊκές γιά τήν ἔρευνα καί τήν ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας· ἡ διανοητική ἐργασία τοῦ φοιτητῆ πρέπει νά θεωρεῖται ἀπό τήν κοινωνία ὡς ἄσκηση μίας χρήσιμης καί ἐπαρκοῦς κοινωνικῆς λειτουργίας.
Ὁ φοιτητής ἔχει δικαίωμα σέ ἕνα πανεπιστήμιο ἐλεύθερο ἀπό οἰκονομικές ἔγνοιες, σέ καλά ἀμειβόμενους καθηγητές, πού νά μποροῦν νά ἀφοσιωθοῦν στήν ἔρευνα καί νά ζήσουν ἐντός μίας κοινότητας σεβόμενης τίς ἀκαδημαϊκές ἐλευθερίες.
Ὁ φοιτητής ἔχει τό δικαίωμα νά ἐλέγχει τήν ἐκπαίδευση πού λαμβάνει, τήν ἐπιλογή τῶν καθηγητῶν, τά ἐργαλεῖα τῆς δουλειάς.
Ὁ φοιτητής δέν πρέπει νά καταφεύγει σέ ἐξωπανεπιστημακή ἐργασία κατά τήν διάρκεια τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ ἔτους. Ἡ ἐργασία στίς διακοπές πρέπει νά εἶναι προαιρετική καί ὄχι ἐξαρτώμενη ἀπό οἰκονομικές ἀνάγκες.
Μέλος τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας, ὁ φοιτητής δικαιοῦται νά ἀξιώνει νά παίζει αὐτή τόν μορφωτικό καί καθοδηγητικό της ρόλο ἐντός τῆς κοινωνίας. Δικαιοῦται νά διαπιστώνει ἐάν ἐκεῖνοι πού ἔχουν λάβει πανεπιστημιακή μόρφωση ἀνταποκρίνονται στό ὕψος τῆς ἀποστολῆς τους.
Ἡ ἐπίλυση πολλῶν πανεπιστημιακῶν προβλημάτων θά ἦταν εὐκολώτερη ἐάν γινόταν ἀποδεκτό ὅτι οἱ φοιτητές συμμετέχουν στήν διαχείριση τοῦ Πανεπιστημίου καί τῶν ποικίλων σχολῶν· αὐτό ἀπορρέει ἀπό τήν φύση τοῦ Πανεπιστημίου, πού εἶναι ἡ κοινότητα τῶν διδασκόντων καί τῶν διδασκομένων. Τό Πανεπιστήμιο ἀποτελεῖ υπόθεση τοῦ φοιτητῆ. Ἐπί πλέον, οἱ σχέσεις μεταξύ τῶν πτυχιούχων καί τοῦ Πανεπιστημίου ἀγγίζουν τούς φοιτητές. Ἡ συμπεριφορά τῶν ἀποφοίτων στήν κοινωνία, καί ἡ φήμη τους ἐνδιαφέρουν περαιτέρω τούς φοιτητές, ἐφ’ ὅσον σύντομα οἱ ἴδιοι οἱ φοιτητές θά ἀνήκουν στήν κατηγορία τῶν ἀποφοίτων. Τοῦτο θέτει συνολικά τό πρόβλημα τῶν κλειστῶν ἐπαγγελματικῶν ἑνώσεων καί τοῦ ρόλου τους.
Ὁ φοιτητής πρέπει νά ἀπολαμβάνει δικαιώματα καί προνόμια πολίτη· δικαιοῦται νά συμμετέχει στήν πολιτική ζωή, στήν ὑπεράσπιση καί τήν πρόοδο τοῦ κοινοῦ καλοῦ καί τῆς δημοκρατίας. Ὁ φοιτητής ἔχει τό δικαίωμα νά θεωρεῖται ὡς στοιχεῖο μίας ἰδιαίτερης κοινωνικῆς ὁμάδας μέ συγκεκριμένα δικαιώματα.
Ὄχι μόνο πρέπει ὁ φοιτητής νά μπορεῖ νά μιλᾶ, ἀλλά πρέπει καί νά ἀκούγεται· ἡ κοινωνία ὀφείλει νά τοῦ ἀναγνωρίσει ὅτι ἔχει δικά του συμφέροντα καί δικαιώματα, τά ὁποῖα ἡ ἴδια πρέπει νά σέβεται.
Β – Οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ πανεπιστημιακοῦ φοιτητῆ
Ἐλεύθερος, ὁ φοιτητής σέβεται καί ὑπερασπίζεται τήν ἐλευθερία ὑπό ὅλες τίς μορφές της καί σέ κάθε περίσταση. Εἶναι ἔντιμος καί ὑποτάσσει τά συμφέροντά του στό κοινό καλό.
Εἶναι λογικό ὅτι ἡ δράση τοῦ φοιτητῆ θά εἶναι ἀνιδιοτελής καί θά ὑπηρετεῖ τήν προάσπιση τῶν θεμελιωδῶν δικαιωμάτων του.
Νέος, ὁ φοιτητής εἶναι ὑπεύθυνος σέ σχέση μέ τούς ἄλλους νέους. Προετοιμάζει τό μέλλον του μέ γενναιοδωρία καί κοινωνικό αἰσθητήριο καί διασφαλίζει τήν ἀνανέωση τῶν ἰδεῶν.
Ὁ φοιτητής ἀνοίγει τόν δρόμο γιά τούς νεωτέρους του· ὀφείλει νά τούς διασφαλίσει μία ζωή καλύτερη ἀπό τήν δική του. Ὀφείλει ἀκόμη νά στηρίζει τούς ὑπόλοιπους νέους στά νόμιμα ἐγχειρήματά τους. Αὔριο, θά ἀναλάβει τά ἡνία μέσα στήν κοινωνία· πρέπει λοιπόν νά εἶναι ἕνας ἄνθρωπος στρατευμένος· πρέπει νά ἀκονίσει τό κριτικό του πνεῦμα καί νά καλλιεργήσει τόν ἐνθουσιασμό του.
Διανοούμενος, ὁ φοιτητής συμμετέχει ἐνεργά στήν ζωή τοῦ πνεύματος· ὑποχρεοῦται σέ τιμιότητα καί εἰλικρίνεια κατά τήν ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας.
Ὁ φοιτητής πρέπει νά «παράγει» στήν βάση τοῦ διανοητικοῦ πλάνου· ὀφείλει νά εἶναι ἐξοικειωμένος μέ τά κοινωνικά προβλήματα καί νά γνωστοποιεῖ τούς καρπούς τῶν στοχασμῶν καί τῶν ἐρευνῶν του. Ἀναγνωρίζεται ὡς ἀλληλέγγυος μέ ὅλους τούς διανοουμένους, καί προασπίζει τά κοινά τους συμφέροντα.
Καταρτιζόμενος, ὁ φοιτητής ἔχει τήν ὑποχρεώση νά μαθαίνει καλά τήν ἐπιστήμη του· διευρύνει τούς ὀρίζοντές του, ἐνσωματώνει λοιπόν τήν ἐξειδίκευσή του στό σύνολο τῶν ἀνθρώπινων ἐπιστημῶν7 καί συλλαμβάνει τόν μελλοντικό του ρόλο στήν ὑπηρεσία τῆς κοινωνίας καί τοῦ πολιτισμοῦ.8
Ἡ μελέτη εἶναι ἡ πρώτη καί κύρια ἐργασία τοῦ φοιτητῆ, πρέπει νά ἐπιδιώκει τήν αὔξηση τῶν δεξιοτήτων του.
Δέν μελετᾶ μόνο γιά προσωπικό ὄφελος· ἀναγκαῖος στόχος του νά ὠφελεῖται ἡ κοινωνία ἀπό τήν ἐργασία του, τήν τρέχουσα καί τήν μελλοντική· δέν πρέπει νά ἀπομονώνεται ἀπό τήν κοινωνική ζωή.
Μέλος τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας, ὁ φοιτητής ἐπαγρυπνᾶ γιά τήν πανεπιστημιακή αὐτονομία καί τήν ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία. Φροντίζει γιά τήν καλή διοίκηση τοῦ Πανεπιστημίο. Ἐργάζεται γιά τό καλό τῆς φοιτητικῆς κοινότητας καί ἀφοσιώνεται στόν Σύλλογό του.
Ὁ φοιτητής συνιστᾶ ἀναπόσπαστο μέρος τοῦ Πανεπιστημίου· εἶναι λοιπόν ἀναγκαῖο νά συμπράττει ἐνεργά γιά τήν ἐξέλιξή καί τήν ἐπέκτασή του. Ὀφείλει νά δρᾶ γιά νά διασφαλίσει μία ποιοτική ἐκπαίδευση καί κατάλληλες ἐργασιακές ἐγκαταστάσεις, τόσο γιά τούς καθηγητές ὅσο καί γιά τούς ὑπόλοιπους φοιτητές.
Οἱ συνήθεις ὑποχρεώσεις τοῦ πολίτη ἰσχύουν ἐπίσης καί γιά τόν φοιτητή. Εἰδικότερα, ὁ φοιτητής προστατεύει καί προάγει τίς πολιτιστικές καί κοινωνικές ἀξίες τοῦ ἔθνους του.
Ὁ φοιτητής πρέπει νά συμμετέχει στήν πολιτική ζωή. Ὀφείλει νά ἀποβλέπει στό κοινό καλό, τόσο ὑλικό ὅσο καί πολιτιστικό.
ΙΙ – Ὁ Φοιτητικός Σύλλογος
Α – Δικαιώματα τοῦ Φοιτητικοῦ Συλλόγου
Ὁ Φοιτητικός Σύλλογος εἶναι ὁ ὀργανισμός πού ἱδρύουν οἱ φοιτητές γιά νά τούς ἀντιπροσωπεύει, νά προωθεῖ τά συμφέροντά τους καί νά ὑπερασπίζεται τά δικαιώματά τους. Εἶναι ὁ ἐπίσημος ἐκπρόσωπός τους· ἀπολαμβάνει ὅλα τά δικαιώματα καί ἀναλαμβάνει ὅλες τίς ὑποχρεώσεις πού προέρχονται ἀπό τά δικαιώματα καί τίς ὑποχρεώσεις τῶν μελῶν του.
Ὁ Σύλλογος ἔχει ὡς ἀποστολή νά ἱκανοποιεῖ τίς συλλογικές καί ἀτομικές ἀνάγκες τῶν φοιτητῶν, νά προασπίζει καί νά διεκδικεῖ τά δικαιώματά τους καί νά ἐκπληρώνει τίς ὑποχρεώσεις πού προκύπτουν ἐντός τῆς κοινωνίας γιά τήν φοιτητική τάξη.9
Ὁ Σύλλογος ἔχει δικαίωμα στά μέσα πού τοῦ ἐπιτρέπουν νά καθορίζει γιά τά μέλη του συνθῆκες ζωῆς εὐνοϊκές γιά τήν διανοητική τους ἐργασία.
Πρός ἐπίτευξη τῶν στόχων του, ὁ Σύλλογος ἔχει δικαίωμα στά ὀφέλη πού χορηγοῦνται ἀπό τήν κοινωνία στίς ἐπαγγελματικές ἑνώσεις.
Ὁ Σύλλογος ἔχει τό δικαίωμα νά προχωρᾶ στήν ἀπαιτούμενη κεφαλαιοποίηση κατά τήν διαχείριση τῶν ἑστιῶν, τῶν κλινικῶν, τῶν κυλικείων… Ὁ Σύλλογος δικαιοῦται νά ἀπαιτεῖ ἀπό τό Κράτος νά παίξει τόν ρόλο πού τοῦ ἀναλογεῖ στά θέματα τῆς ἐκπαίδευσης.
Ὁ Σύλλογος δικαιοῦται νά συνδιαχειρίζεται, μαζί μέ τό Κράτος καί τό Πανεπιστήμιο, κατά περίπτωση, τά ἀγαθά τῶν μελῶν του: τό Πανεπιστήμιο, 10 τούς πόρους πού τίθενται στήν διάθεση τῶν φοιτητῶν καί διακρίνονται μέ τήν μορφή ὑποτροφιῶν.
Ὁ Σύλλογος ἔχει λοιπόν δικαίωμα νά χαίρει νομικῆς προσωπικότητας. Τό Κράτος θά πρέπει νά θεσπίσει νόμους πού νά διευκολύνουν τήν ἀναγνώριση τοῦ Συλλόγου ὡς νομικοῦ προσώπου· αὐτοί οἱ νόμοι θά ὁριοθετήσουν τά δικαιώματα καί τίς ἐξουσίες τοῦ Συλλόγου ἔναντι τοῦ Πανεπιστημίου, τῶν μελῶν του καί τῆς κοινωνίας ἐν γένει.
Ὁ Σύλλογος ἔχει τό δικαίωμα νά προσφύγει στήν ἀπεργία ἐφ’ ὅσον τά θεμελιώδη δικαιώματα τῶν μελῶν του ἤ τοῦ Πανεπιστημίου τίθενται σέ κίνδυνο. Ἡ ἀναγνώριση τοῦ δικαιώματος ἀπεργίας ἰσοδυναμεῖ μέ τήν ἀναγνώριση στόν Σύλλογο τοῦ δικαιώματος στήν νόμιμη ἄμυνα.
Ὁ Σύλλογος ἔχει δικαίωμα νά γίνεται σεβαστή ἡ αὐτονομία του.
Ὁ Σύλλογος δέν θά ἀνεχθεῖ ὁποιαδήποτε παρέμβαση κατά τόν χειρισμό τῶν ὑποθέσεών του. Οἱ πανεπιστημιακές ἀρχές, γιά παράδειγμα, δέν πρέπει νά τιμωροῦν ἤ νά ἀσκοῦν πιέσεις σέ κάποιο ὄργανο τοῦ Συλλόγου γιά πράξη πού διενήργησε ὡς τέτοιο· τοῦτο θά συνιστοῦσε προσβολή τῆς αὐτονομίας καί τῆς ἴδιας τῆς προσωπικότητας τοῦ Συλλόγου.
Β – Οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ Φοιτητικοῦ Συλλόγου
Ὁ Σύλλογος ὀφείλει νά εἶναι δημοκρατικός ὥστε νά ἀντιπροσωπεύει σωστά τά μέλη του. Λογοδοτεῖ στά μέλη του καί μόνο σέ αὐτά.
Πρέπει νά ἐπιτρέπει στά μέλη του νά ἔχουν πρόσβαση σέ ἡγετικές θέσεις, νά παρακολουθοῦν καί νά συμμετέχουν στίς συνεδριάσεις11... Πρέπει νά ἐξασφαλίσει στά μέλη του τήν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης.
Ὁ Σύλλογος ὑποχρεοῦται νά ἐπιδιώκει τό καλό τῶν μελῶν του, στόν βαθμό πού δέν εἶναι ἀσύμβατο μέ τό καλό τῆς κοινωνίας.
Ὁ Σύλλογος ὀφείλει νά ἐξασφαλίσει στά μέλη του τίς συνθῆκες διαβίωσης τίς ἀναγκαῖες γιά τήν σωματική τους εὐεξία· πρέπει νά δημιουργήσει ἕνα κλῖμα εὐνοϊκό γιά τήν πνευματική καί ἠθική τους ἀνάπτυξη.
Αὐτές οἱ ὑποχρεώσεις μποροῦν νά ὑλοποιηθοῦν εἴτε μέ ἐπενδύσεις τοῦ ἴδιου τοῦ Συλλόγου, εἴτε μέ διεκδικήσεις ἀπό τίς ἁρμόδιες ἀρχές· φοιτητικές ἑστίες, ὑποτροφίες, συνδιοίκηση τοῦ Πανεπιστημίου...
Ὁ Σύλλογος εἶναι ἀλληλέγγυος μέ τούς ἄλλους νέους καί τά κινήματά τους.
Ὁ Συλλόγος ὀφείλει νά ἀνοίγει τόν δρόμο γιά ἐκείνους πού δέν ἔχουν ἀκόμη μεταβεῖ στό πανεπιστημιακό ἐπίπεδο.
Ἐπειδή τά μέλη του εἶναι προνομιοῦχα, πρέπει νά ὑποστηρίζει τίς δίκαιες ἀξιώσεις ἐκείνων πού δέν μπόρεσαν νά ἀπολαύσουν τά ἴδια προνόμια.
Ὁ Σύλλογος ὀφείλει νά συμμετέχει στήν ζωή τῆς κοινωνίας, νά διεκδικεῖ μέσα σ’ αὐτήν τά συμφέροντα τῶν μελῶν του, καί νά παρακινεῖ τά τελευταῖα νά διαδραματίσουν ἐκεῖ ἕναν ἐνεργό ρόλο.
Ἡ φοιτητική τάξη ἔχει συγκεκριμένα συμφέροντα· ὁ Σύλλογος ἔχει τό χρέος νά τά ἀναδείξει.
Ὁ Σύλλογος ἔχει ἀκόμη τήν ὑποχρέωση ἀπέναντι στήν κοινωνία νά μορφώνει τά μέλη του ὥστε νά γίνουν τέλειοι πολίτες.
Ὁ Σύλλογος πρέπει νά φροντίζει ὥστε τό Πανεπιστήμιο νά εἶναι ὁ προμαχώνας τῶν δικαιωμάτων καί τῶν ἐλευθεριῶν τοῦ Ἀνθρώπου, στήν ὑπηρεσία τῶν φοιτητῶν καί τῆς κοινωνίας.
Τό Πανεπιστήμιο ὑπάρχει γιά τούς φοιτητές: ὁ Σύλλογος ὀφείλει λοιπόν νά μεριμνᾶ ὥστε νά μήν ἐνεργεῖ εἰς βάρος τῶν φοιτητῶν.
Συντάκτες: Louis Bernard, Jacques Guay, Yves Papillon, Michel Pelletier
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 Γιά περισσότερα στοιχεῖα σχετικά μέ τό φοιτητικό κίνημα τοῦ Κεμπέκ, βλ. Pierre Bélanger, Le mouvement étudiant québécois: son passé, ses revendications et ses luttes (1960-1983), Association nationale des étudiants et étudiantes du Québec, 1984.
2 «Πρέπει νά κατανοηθεῖ ὅτι πρωτύτερα οἱ φοιτητικοί σύλλογοι ἦταν συντεχνιακές ὀργανώσεις πού ἀσχολούνταν οὐσιαστικά μέ παρασχολικές καί ἀθλητικές δραστηριότητες. Ἡ αὐστηρή ἰδιότητα τοῦ φοιτητῆ κυριαρχοῦσε καί ὁ φοιτητικός κόσμος γινόταν ἀντιληπτός ὡς μία ὀντότητα ἐκτός τῆς ὑπόλοιπης κοινωνίας (εἶναι προφανές ὅτι αὐτή ἡ ἁπλοϊκή θέαση τοῦ φοιτητικοῦ φαινομένου εἶναι δυστυχῶς ἀκόμη παρούσα μέσα σέ μία πλειοψηφία τῶν φοιτητικῶν συλλόγων τοῦ Κεμπέκ)» (Recueil de textes sur l’histoire du mouvement étudiant québécois, ἔκδοση τῆς Association pour une solidarité syndicale étudiante, Χειμώνας 2005, σελ. 49).
3 Τό 1962, ὁ συνιδρυτής τῆς Γενικῆς Ἕνωσης τῶν Φοιτητῶν τοῦ Κεμπέκ (Union générale des étudiants du Québec) καί τότε «πρόεδρος τῆς AGÉUM, Bernard Landry, ἐπισημαίνει ὅτι ὁ ἐθνικισμός, ὁ σοσιαλισμός καί ἡ ἐκκοσμίκευση ἔχουν γίνει οἱ τρεῖς ἀρχές πού καθορίζουν τήν πολιτική δράση τῶν φοιτητῶν» (Éric Bédard, Chronique d'une insurrection appréhendée: la crise d'Octobre et le milieu universitaire, Septentrion, Sillery, 1998, σελ. 35).
4 Βλ. http://left.gr/news/oloklirotiki-niki-ton-foititon-ston-kempek-akyrothike-i-ayxisi-ton-didaktron. Γιά περισσότερες πληροφορίες, βλ. http://rioters.espivblogs.net/2012/05/29/quebec/.
5 «Εἶναι ἡ μόνη ἀναφορά στόν Θεό μέσα στό κείμενο τῶν πέντε σελίδων, ἡ ὁποία ὡστόσο μπορεῖ νά προκαλέσει τήν ἔκπληξη. Βλέπουμε δύο ἐξηγήσεις γιά αὐτή τήν μνεία. Κατ’ ἀρχάς, οἱ νεαροί ἀκτιβιστές τῆς ἐποχῆς εἶναι ἀκόμη ἐπηρεασμένοι ἀπό τήν περσοναλιστική ἰδεολογία καί θέλουν νά γίνουν οἱ ἰδέες τους περισσότερο ἀποδεκτές. Ἐπί πλέον, πρέπει νά ὑπομνησθεῖ ὅτι τά καθολικά συνδικάτα ἔχουν μόλις ἀρχίσει νά ἐκκοσμικεύονται» (Alexandre Leduc, L’étudiant comme jeune travailleur intellectuel, Bulletin du Regroupement des chercheurs-chercheures enhistoire des travailleurs et travailleuses du Québec (RCHTQ), 36, 1, Ἄνοιξη 2010, σελ. 30).
6 γαλλ. pré-salaire (présalaire, βάσει τῆς μετά τό 1990 ὀρθογραφίας). Ὁ ὅρος σημαίνει τό ἐπίδομα πού λαμβάνουν ὁ μαθητευόμενος ἤ ὁ φοιτητής πρίν ἐνταχθοῦν στήν κατηγορία τῶν μισθωτῶν. Τό ἐπίδομα μπορεῖ νά ἰσοδυναμεῖ μέ τίς λεγόμενες «φοιτητικές παροχές» ἤ μέ φορολογικές ἐλαφρύνσεις γιά τόν μαθητευόμενο καί τήν οἰκογένειά του.
7 γαλλ. sciences humaines. Ὁ ὅρος χρησιμοποιεῖται συνήθως γιά τίς ἀνθρωπιστικές ἤ κοινωνικές ἐπιστῆμες· ἐν τούτοις, συμπεραίνεται ἀπό τά συμφραζόμενα ὅτι πρόκειται γιά τό σύνολο τῆς ἀνθρώπινης ἐπιστημονικῆς γνώσης.
8 γαλλ. culture.
9 γαλλ. classe étudiante. Ἡ πρόθεση τοῦ Χάρτη τῆς Γκρενόμπλ ἦταν νά ἐντάξει τόν φοιτητή στήν ἐργατική τάξη, ἀλλά οἱ συντάκτες τοῦ Χάρτη τοῦ Πανεπιστημιακοῦ Φοιτητῆ μιλοῦν γιά μία αὐτοτελῆ «φοιτητική τάξη», πιθανῶς μέ στόχο νά τονίσουν τίς ἰδιαιτερότητες τοῦ φοιτητικοῦ σώματος.
10 Ἡ συγκεκριμένη φράση («κατά ... Πανεπιστήμιο») παραλείπεται στήν ἐκδοχή τοῦ Χάρτη πού παραθέτει ὁ Alexandre Leduc, «UGEQ: Centrale Syndicale Étudiante»: L’ idéologie syndicale au sein du mouvement étudiant québécois des années 1960, Mémoire présenté comme exigence partielle de la Maîtrise en Histoire, Université du Québec à Montréal, Μάρτιος 2010, σελ. 197.
11 γαλλ. réunions.
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΦΟΙΤΗΤΗ
Ι – Ὁ πανεπιστημιακός φοιτητής
Ὁ φοιτητής ἔχει ὅλα τά δικαιώματα καί ἀναλαμβάνει ὅλες τίς ὑποχρεώσεις ἑνός ἐλεύθερου καί νέου πολίτη, ὁ ὁποῖος, μέσῳ διανοητικῆς ἐργασίας καί στά πλαίσια μίας πανεπιστημιακῆς κοινότητας, καταρτίζεται σέ ἕνα ἐπάγγελμα μέ τό ὁποῖο θά ἐξυπηρετήσει ἀργότερα τήν κοινωνία. Ἀναγνωρίζει τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ καί τήν κυριαρχία του πάνω σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους.5
Ἐλεύθερος, νέος, ἐργαζόμενος, διανοούμενος, πανεπιστημιακός, καταρτιζόμενος, πολίτης: αὐτά εἶναι τά ἕξι κύρια χαρακτηριστικά πού καθορίζουν τόν φοιτητή, τοὐλάχιστον ὡς πρός τήν ἄσκηση τῶν δικαιωμάτων του και τίς ὑποχρεώσεις του ἀπέναντι στούς ἄλλους.
Α – Δικαιώματα τῶν φοιτητῶν
Ἐλεύθερος, ὁ φοιτητής εἶναι ὁ κύριος ὑπεύθυνος γιά τίς πράξεις του, κριτής τῶν ἀναγκῶν του καί τῶν ἐνδιαφερόντων του, καί χειριστής τῶν ὑποθέσεών του. Πρέπει νά ἀπολαμβάνει πλήρη ἐλευθερία σκέψης, ἔκφρασης καί δράσης.
Ἡ ἐλευθερία τοῦ φοιτητῆ εἶναι πλήρης. Πρῶτο τό Πανεπιστήμιο ὀφείλει νά σέβεται αὐτή τήν ἐλευθερία, νά μήν ἐπεμβαίνει στίς ὑποθέσεις τοῦ φοιτητῆ, καί νά μήν θεωρεῖται ποτέ ὑπεύθυνο γιά τίς κινήσεις του· τό Πανεπιστήμιο πρέπει νά ἐναντιώνεται σέ κάθε πίεση νά λογοδοτήσει γιά τίς πράξεις ἑνός φοιτητῆ. Καμμία κύρωση ἤ πίεση δέν πρέπει νά ἀσκεῖται ἀπό τό Πανεπιστήμιο ἤ τόν Φοιτητικό Σύλλογο κατά πράξης ἤ συμπεριφορᾶς τοῦ φοιτητῆ πού ἐπιτρέπεται ἀπό τόν νόμο, ἰδίως ὅσον ἀφορᾶ τήν πολιτική, τήν ἠθική, τόν στοχασμό, ἤ τήν θρησκεία.
Ὁ Σύλλογος δέν μπορεῖ νά ἀσκήσει κανέναν ἔλεγχο πάνω στίς ἐνέργειες τῶν μελῶν του, ἰδιαίτερα ἔναντι ἐκείνων πού ἔχουν τό θάρρος νά ἐκφράζουν τίς ἀπόψεις τους στά φοιτητικά περιοδικά, παρά μόνο γιά νά προστατευθεῖ ἀπό ποινικές διώξεις.
Νέος, ὁ φοιτητής ἔχει ἕνα ἀπόλυτο δικαίωμα στό μέλλον· ἔχει δικαίωμα σέ συνθῆκες ζωῆς πού τοῦ ἐπιτρέπουν νά ἀναλάβει, νά συντηρήσει καί νά αὐξήσει τήν κοινωνική κληρονομιά· ἔχει τό δικαίωμα νά ἐπηρεάζει τούς κοινωνικούς θεσμούς καί νά συμβάλει στήν ἐξέλιξή τους.
Ἡ νεολαία ὀφείλει νά ἐπανεξετάζει κάθε πολιτιστική ἀξία καί κάθε κοινωνική δομή· δικαοῦται λοιπόν νά διαλέγεται μέ τούς πρεσβυτέρους. Θά κληρονομήσει ὅ,τι πραγματοποιεῖται σήμερα, καί συχνά θά πρέπει νά τό ὑποστεῖ· δικαιοῦται νά κρίνει ὅ,τι ἑτοιμάζεται γιά τήν ἴδια.
Διανοούμενος, ἔχει δικαίωμα στίς ἀναγκαῖες γιά τήν ζωή τοῦ πνεύματος ὑλικές συνθῆκες. Δικαιοῦται νά ἀναμένει ἀπό τήν κοινωνία νά δίδει πρωταρχική σημασία στήν πολιτιστική ζωή.
Αὐτά τά δικαιώματα ἀποτελοῦν τό θεμέλιο ὅλων τῶν φοιτητικῶν διεκδικήσεων ἔναντι τοῦ Κράτους· δωρεάν ἐκπαίδευση, φοιτητικός μισθός,6 ὑποτροφίες, στέγαση, πανεπιστημιακές ἐγκαταστάσεις, βιβλιοθῆκες, κέντρα ἀναψυχῆς... Ἡ κοινωνία καί εἰδικώτερα τό κράτος ὀφείλει νά διασφαλίσει τήν ἀνάπτυξη τῆς πολιτιστικῆς ζωῆς: ἐπιχορηγήσεις στίς ποικίλες καλλιτεχνικές καί πνευματικές δραστηριότητες.
Ἡ κατάρτιση τοῦ φοιτητῆ καθιστᾶ ἀναγκαία μία κατάλληλη ἐκπαίδευση, καί εἶναι ἀπαραίτητο νά πραγματοποιεῖται μέσα σέ συνθῆκες εὐνοϊκές γιά τήν ἔρευνα καί τήν ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας· ἡ διανοητική ἐργασία τοῦ φοιτητῆ πρέπει νά θεωρεῖται ἀπό τήν κοινωνία ὡς ἄσκηση μίας χρήσιμης καί ἐπαρκοῦς κοινωνικῆς λειτουργίας.
Ὁ φοιτητής ἔχει δικαίωμα σέ ἕνα πανεπιστήμιο ἐλεύθερο ἀπό οἰκονομικές ἔγνοιες, σέ καλά ἀμειβόμενους καθηγητές, πού νά μποροῦν νά ἀφοσιωθοῦν στήν ἔρευνα καί νά ζήσουν ἐντός μίας κοινότητας σεβόμενης τίς ἀκαδημαϊκές ἐλευθερίες.
Ὁ φοιτητής ἔχει τό δικαίωμα νά ἐλέγχει τήν ἐκπαίδευση πού λαμβάνει, τήν ἐπιλογή τῶν καθηγητῶν, τά ἐργαλεῖα τῆς δουλειάς.
Ὁ φοιτητής δέν πρέπει νά καταφεύγει σέ ἐξωπανεπιστημακή ἐργασία κατά τήν διάρκεια τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ ἔτους. Ἡ ἐργασία στίς διακοπές πρέπει νά εἶναι προαιρετική καί ὄχι ἐξαρτώμενη ἀπό οἰκονομικές ἀνάγκες.
Μέλος τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας, ὁ φοιτητής δικαιοῦται νά ἀξιώνει νά παίζει αὐτή τόν μορφωτικό καί καθοδηγητικό της ρόλο ἐντός τῆς κοινωνίας. Δικαιοῦται νά διαπιστώνει ἐάν ἐκεῖνοι πού ἔχουν λάβει πανεπιστημιακή μόρφωση ἀνταποκρίνονται στό ὕψος τῆς ἀποστολῆς τους.
Ἡ ἐπίλυση πολλῶν πανεπιστημιακῶν προβλημάτων θά ἦταν εὐκολώτερη ἐάν γινόταν ἀποδεκτό ὅτι οἱ φοιτητές συμμετέχουν στήν διαχείριση τοῦ Πανεπιστημίου καί τῶν ποικίλων σχολῶν· αὐτό ἀπορρέει ἀπό τήν φύση τοῦ Πανεπιστημίου, πού εἶναι ἡ κοινότητα τῶν διδασκόντων καί τῶν διδασκομένων. Τό Πανεπιστήμιο ἀποτελεῖ υπόθεση τοῦ φοιτητῆ. Ἐπί πλέον, οἱ σχέσεις μεταξύ τῶν πτυχιούχων καί τοῦ Πανεπιστημίου ἀγγίζουν τούς φοιτητές. Ἡ συμπεριφορά τῶν ἀποφοίτων στήν κοινωνία, καί ἡ φήμη τους ἐνδιαφέρουν περαιτέρω τούς φοιτητές, ἐφ’ ὅσον σύντομα οἱ ἴδιοι οἱ φοιτητές θά ἀνήκουν στήν κατηγορία τῶν ἀποφοίτων. Τοῦτο θέτει συνολικά τό πρόβλημα τῶν κλειστῶν ἐπαγγελματικῶν ἑνώσεων καί τοῦ ρόλου τους.
Ὁ φοιτητής πρέπει νά ἀπολαμβάνει δικαιώματα καί προνόμια πολίτη· δικαιοῦται νά συμμετέχει στήν πολιτική ζωή, στήν ὑπεράσπιση καί τήν πρόοδο τοῦ κοινοῦ καλοῦ καί τῆς δημοκρατίας. Ὁ φοιτητής ἔχει τό δικαίωμα νά θεωρεῖται ὡς στοιχεῖο μίας ἰδιαίτερης κοινωνικῆς ὁμάδας μέ συγκεκριμένα δικαιώματα.
Ὄχι μόνο πρέπει ὁ φοιτητής νά μπορεῖ νά μιλᾶ, ἀλλά πρέπει καί νά ἀκούγεται· ἡ κοινωνία ὀφείλει νά τοῦ ἀναγνωρίσει ὅτι ἔχει δικά του συμφέροντα καί δικαιώματα, τά ὁποῖα ἡ ἴδια πρέπει νά σέβεται.
Β – Οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ πανεπιστημιακοῦ φοιτητῆ
Ἐλεύθερος, ὁ φοιτητής σέβεται καί ὑπερασπίζεται τήν ἐλευθερία ὑπό ὅλες τίς μορφές της καί σέ κάθε περίσταση. Εἶναι ἔντιμος καί ὑποτάσσει τά συμφέροντά του στό κοινό καλό.
Εἶναι λογικό ὅτι ἡ δράση τοῦ φοιτητῆ θά εἶναι ἀνιδιοτελής καί θά ὑπηρετεῖ τήν προάσπιση τῶν θεμελιωδῶν δικαιωμάτων του.
Νέος, ὁ φοιτητής εἶναι ὑπεύθυνος σέ σχέση μέ τούς ἄλλους νέους. Προετοιμάζει τό μέλλον του μέ γενναιοδωρία καί κοινωνικό αἰσθητήριο καί διασφαλίζει τήν ἀνανέωση τῶν ἰδεῶν.
Ὁ φοιτητής ἀνοίγει τόν δρόμο γιά τούς νεωτέρους του· ὀφείλει νά τούς διασφαλίσει μία ζωή καλύτερη ἀπό τήν δική του. Ὀφείλει ἀκόμη νά στηρίζει τούς ὑπόλοιπους νέους στά νόμιμα ἐγχειρήματά τους. Αὔριο, θά ἀναλάβει τά ἡνία μέσα στήν κοινωνία· πρέπει λοιπόν νά εἶναι ἕνας ἄνθρωπος στρατευμένος· πρέπει νά ἀκονίσει τό κριτικό του πνεῦμα καί νά καλλιεργήσει τόν ἐνθουσιασμό του.
Διανοούμενος, ὁ φοιτητής συμμετέχει ἐνεργά στήν ζωή τοῦ πνεύματος· ὑποχρεοῦται σέ τιμιότητα καί εἰλικρίνεια κατά τήν ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας.
Ὁ φοιτητής πρέπει νά «παράγει» στήν βάση τοῦ διανοητικοῦ πλάνου· ὀφείλει νά εἶναι ἐξοικειωμένος μέ τά κοινωνικά προβλήματα καί νά γνωστοποιεῖ τούς καρπούς τῶν στοχασμῶν καί τῶν ἐρευνῶν του. Ἀναγνωρίζεται ὡς ἀλληλέγγυος μέ ὅλους τούς διανοουμένους, καί προασπίζει τά κοινά τους συμφέροντα.
Καταρτιζόμενος, ὁ φοιτητής ἔχει τήν ὑποχρεώση νά μαθαίνει καλά τήν ἐπιστήμη του· διευρύνει τούς ὀρίζοντές του, ἐνσωματώνει λοιπόν τήν ἐξειδίκευσή του στό σύνολο τῶν ἀνθρώπινων ἐπιστημῶν7 καί συλλαμβάνει τόν μελλοντικό του ρόλο στήν ὑπηρεσία τῆς κοινωνίας καί τοῦ πολιτισμοῦ.8
Ἡ μελέτη εἶναι ἡ πρώτη καί κύρια ἐργασία τοῦ φοιτητῆ, πρέπει νά ἐπιδιώκει τήν αὔξηση τῶν δεξιοτήτων του.
Δέν μελετᾶ μόνο γιά προσωπικό ὄφελος· ἀναγκαῖος στόχος του νά ὠφελεῖται ἡ κοινωνία ἀπό τήν ἐργασία του, τήν τρέχουσα καί τήν μελλοντική· δέν πρέπει νά ἀπομονώνεται ἀπό τήν κοινωνική ζωή.
Μέλος τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας, ὁ φοιτητής ἐπαγρυπνᾶ γιά τήν πανεπιστημιακή αὐτονομία καί τήν ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία. Φροντίζει γιά τήν καλή διοίκηση τοῦ Πανεπιστημίο. Ἐργάζεται γιά τό καλό τῆς φοιτητικῆς κοινότητας καί ἀφοσιώνεται στόν Σύλλογό του.
Ὁ φοιτητής συνιστᾶ ἀναπόσπαστο μέρος τοῦ Πανεπιστημίου· εἶναι λοιπόν ἀναγκαῖο νά συμπράττει ἐνεργά γιά τήν ἐξέλιξή καί τήν ἐπέκτασή του. Ὀφείλει νά δρᾶ γιά νά διασφαλίσει μία ποιοτική ἐκπαίδευση καί κατάλληλες ἐργασιακές ἐγκαταστάσεις, τόσο γιά τούς καθηγητές ὅσο καί γιά τούς ὑπόλοιπους φοιτητές.
Οἱ συνήθεις ὑποχρεώσεις τοῦ πολίτη ἰσχύουν ἐπίσης καί γιά τόν φοιτητή. Εἰδικότερα, ὁ φοιτητής προστατεύει καί προάγει τίς πολιτιστικές καί κοινωνικές ἀξίες τοῦ ἔθνους του.
Ὁ φοιτητής πρέπει νά συμμετέχει στήν πολιτική ζωή. Ὀφείλει νά ἀποβλέπει στό κοινό καλό, τόσο ὑλικό ὅσο καί πολιτιστικό.
ΙΙ – Ὁ Φοιτητικός Σύλλογος
Α – Δικαιώματα τοῦ Φοιτητικοῦ Συλλόγου
Ὁ Φοιτητικός Σύλλογος εἶναι ὁ ὀργανισμός πού ἱδρύουν οἱ φοιτητές γιά νά τούς ἀντιπροσωπεύει, νά προωθεῖ τά συμφέροντά τους καί νά ὑπερασπίζεται τά δικαιώματά τους. Εἶναι ὁ ἐπίσημος ἐκπρόσωπός τους· ἀπολαμβάνει ὅλα τά δικαιώματα καί ἀναλαμβάνει ὅλες τίς ὑποχρεώσεις πού προέρχονται ἀπό τά δικαιώματα καί τίς ὑποχρεώσεις τῶν μελῶν του.
Ὁ Σύλλογος ἔχει ὡς ἀποστολή νά ἱκανοποιεῖ τίς συλλογικές καί ἀτομικές ἀνάγκες τῶν φοιτητῶν, νά προασπίζει καί νά διεκδικεῖ τά δικαιώματά τους καί νά ἐκπληρώνει τίς ὑποχρεώσεις πού προκύπτουν ἐντός τῆς κοινωνίας γιά τήν φοιτητική τάξη.9
Ὁ Σύλλογος ἔχει δικαίωμα στά μέσα πού τοῦ ἐπιτρέπουν νά καθορίζει γιά τά μέλη του συνθῆκες ζωῆς εὐνοϊκές γιά τήν διανοητική τους ἐργασία.
Πρός ἐπίτευξη τῶν στόχων του, ὁ Σύλλογος ἔχει δικαίωμα στά ὀφέλη πού χορηγοῦνται ἀπό τήν κοινωνία στίς ἐπαγγελματικές ἑνώσεις.
Ὁ Σύλλογος ἔχει τό δικαίωμα νά προχωρᾶ στήν ἀπαιτούμενη κεφαλαιοποίηση κατά τήν διαχείριση τῶν ἑστιῶν, τῶν κλινικῶν, τῶν κυλικείων… Ὁ Σύλλογος δικαιοῦται νά ἀπαιτεῖ ἀπό τό Κράτος νά παίξει τόν ρόλο πού τοῦ ἀναλογεῖ στά θέματα τῆς ἐκπαίδευσης.
Ὁ Σύλλογος δικαιοῦται νά συνδιαχειρίζεται, μαζί μέ τό Κράτος καί τό Πανεπιστήμιο, κατά περίπτωση, τά ἀγαθά τῶν μελῶν του: τό Πανεπιστήμιο, 10 τούς πόρους πού τίθενται στήν διάθεση τῶν φοιτητῶν καί διακρίνονται μέ τήν μορφή ὑποτροφιῶν.
Ὁ Σύλλογος ἔχει λοιπόν δικαίωμα νά χαίρει νομικῆς προσωπικότητας. Τό Κράτος θά πρέπει νά θεσπίσει νόμους πού νά διευκολύνουν τήν ἀναγνώριση τοῦ Συλλόγου ὡς νομικοῦ προσώπου· αὐτοί οἱ νόμοι θά ὁριοθετήσουν τά δικαιώματα καί τίς ἐξουσίες τοῦ Συλλόγου ἔναντι τοῦ Πανεπιστημίου, τῶν μελῶν του καί τῆς κοινωνίας ἐν γένει.
Ὁ Σύλλογος ἔχει τό δικαίωμα νά προσφύγει στήν ἀπεργία ἐφ’ ὅσον τά θεμελιώδη δικαιώματα τῶν μελῶν του ἤ τοῦ Πανεπιστημίου τίθενται σέ κίνδυνο. Ἡ ἀναγνώριση τοῦ δικαιώματος ἀπεργίας ἰσοδυναμεῖ μέ τήν ἀναγνώριση στόν Σύλλογο τοῦ δικαιώματος στήν νόμιμη ἄμυνα.
Ὁ Σύλλογος ἔχει δικαίωμα νά γίνεται σεβαστή ἡ αὐτονομία του.
Ὁ Σύλλογος δέν θά ἀνεχθεῖ ὁποιαδήποτε παρέμβαση κατά τόν χειρισμό τῶν ὑποθέσεών του. Οἱ πανεπιστημιακές ἀρχές, γιά παράδειγμα, δέν πρέπει νά τιμωροῦν ἤ νά ἀσκοῦν πιέσεις σέ κάποιο ὄργανο τοῦ Συλλόγου γιά πράξη πού διενήργησε ὡς τέτοιο· τοῦτο θά συνιστοῦσε προσβολή τῆς αὐτονομίας καί τῆς ἴδιας τῆς προσωπικότητας τοῦ Συλλόγου.
Β – Οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ Φοιτητικοῦ Συλλόγου
Ὁ Σύλλογος ὀφείλει νά εἶναι δημοκρατικός ὥστε νά ἀντιπροσωπεύει σωστά τά μέλη του. Λογοδοτεῖ στά μέλη του καί μόνο σέ αὐτά.
Πρέπει νά ἐπιτρέπει στά μέλη του νά ἔχουν πρόσβαση σέ ἡγετικές θέσεις, νά παρακολουθοῦν καί νά συμμετέχουν στίς συνεδριάσεις11... Πρέπει νά ἐξασφαλίσει στά μέλη του τήν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης.
Ὁ Σύλλογος ὑποχρεοῦται νά ἐπιδιώκει τό καλό τῶν μελῶν του, στόν βαθμό πού δέν εἶναι ἀσύμβατο μέ τό καλό τῆς κοινωνίας.
Ὁ Σύλλογος ὀφείλει νά ἐξασφαλίσει στά μέλη του τίς συνθῆκες διαβίωσης τίς ἀναγκαῖες γιά τήν σωματική τους εὐεξία· πρέπει νά δημιουργήσει ἕνα κλῖμα εὐνοϊκό γιά τήν πνευματική καί ἠθική τους ἀνάπτυξη.
Αὐτές οἱ ὑποχρεώσεις μποροῦν νά ὑλοποιηθοῦν εἴτε μέ ἐπενδύσεις τοῦ ἴδιου τοῦ Συλλόγου, εἴτε μέ διεκδικήσεις ἀπό τίς ἁρμόδιες ἀρχές· φοιτητικές ἑστίες, ὑποτροφίες, συνδιοίκηση τοῦ Πανεπιστημίου...
Ὁ Σύλλογος εἶναι ἀλληλέγγυος μέ τούς ἄλλους νέους καί τά κινήματά τους.
Ὁ Συλλόγος ὀφείλει νά ἀνοίγει τόν δρόμο γιά ἐκείνους πού δέν ἔχουν ἀκόμη μεταβεῖ στό πανεπιστημιακό ἐπίπεδο.
Ἐπειδή τά μέλη του εἶναι προνομιοῦχα, πρέπει νά ὑποστηρίζει τίς δίκαιες ἀξιώσεις ἐκείνων πού δέν μπόρεσαν νά ἀπολαύσουν τά ἴδια προνόμια.
Ὁ Σύλλογος ὀφείλει νά συμμετέχει στήν ζωή τῆς κοινωνίας, νά διεκδικεῖ μέσα σ’ αὐτήν τά συμφέροντα τῶν μελῶν του, καί νά παρακινεῖ τά τελευταῖα νά διαδραματίσουν ἐκεῖ ἕναν ἐνεργό ρόλο.
Ἡ φοιτητική τάξη ἔχει συγκεκριμένα συμφέροντα· ὁ Σύλλογος ἔχει τό χρέος νά τά ἀναδείξει.
Ὁ Σύλλογος ἔχει ἀκόμη τήν ὑποχρέωση ἀπέναντι στήν κοινωνία νά μορφώνει τά μέλη του ὥστε νά γίνουν τέλειοι πολίτες.
Ὁ Σύλλογος πρέπει νά φροντίζει ὥστε τό Πανεπιστήμιο νά εἶναι ὁ προμαχώνας τῶν δικαιωμάτων καί τῶν ἐλευθεριῶν τοῦ Ἀνθρώπου, στήν ὑπηρεσία τῶν φοιτητῶν καί τῆς κοινωνίας.
Τό Πανεπιστήμιο ὑπάρχει γιά τούς φοιτητές: ὁ Σύλλογος ὀφείλει λοιπόν νά μεριμνᾶ ὥστε νά μήν ἐνεργεῖ εἰς βάρος τῶν φοιτητῶν.
Συντάκτες: Louis Bernard, Jacques Guay, Yves Papillon, Michel Pelletier
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 Γιά περισσότερα στοιχεῖα σχετικά μέ τό φοιτητικό κίνημα τοῦ Κεμπέκ, βλ. Pierre Bélanger, Le mouvement étudiant québécois: son passé, ses revendications et ses luttes (1960-1983), Association nationale des étudiants et étudiantes du Québec, 1984.
2 «Πρέπει νά κατανοηθεῖ ὅτι πρωτύτερα οἱ φοιτητικοί σύλλογοι ἦταν συντεχνιακές ὀργανώσεις πού ἀσχολούνταν οὐσιαστικά μέ παρασχολικές καί ἀθλητικές δραστηριότητες. Ἡ αὐστηρή ἰδιότητα τοῦ φοιτητῆ κυριαρχοῦσε καί ὁ φοιτητικός κόσμος γινόταν ἀντιληπτός ὡς μία ὀντότητα ἐκτός τῆς ὑπόλοιπης κοινωνίας (εἶναι προφανές ὅτι αὐτή ἡ ἁπλοϊκή θέαση τοῦ φοιτητικοῦ φαινομένου εἶναι δυστυχῶς ἀκόμη παρούσα μέσα σέ μία πλειοψηφία τῶν φοιτητικῶν συλλόγων τοῦ Κεμπέκ)» (Recueil de textes sur l’histoire du mouvement étudiant québécois, ἔκδοση τῆς Association pour une solidarité syndicale étudiante, Χειμώνας 2005, σελ. 49).
3 Τό 1962, ὁ συνιδρυτής τῆς Γενικῆς Ἕνωσης τῶν Φοιτητῶν τοῦ Κεμπέκ (Union générale des étudiants du Québec) καί τότε «πρόεδρος τῆς AGÉUM, Bernard Landry, ἐπισημαίνει ὅτι ὁ ἐθνικισμός, ὁ σοσιαλισμός καί ἡ ἐκκοσμίκευση ἔχουν γίνει οἱ τρεῖς ἀρχές πού καθορίζουν τήν πολιτική δράση τῶν φοιτητῶν» (Éric Bédard, Chronique d'une insurrection appréhendée: la crise d'Octobre et le milieu universitaire, Septentrion, Sillery, 1998, σελ. 35).
4 Βλ. http://left.gr/news/oloklirotiki-niki-ton-foititon-ston-kempek-akyrothike-i-ayxisi-ton-didaktron. Γιά περισσότερες πληροφορίες, βλ. http://rioters.espivblogs.net/2012/05/29/quebec/.
5 «Εἶναι ἡ μόνη ἀναφορά στόν Θεό μέσα στό κείμενο τῶν πέντε σελίδων, ἡ ὁποία ὡστόσο μπορεῖ νά προκαλέσει τήν ἔκπληξη. Βλέπουμε δύο ἐξηγήσεις γιά αὐτή τήν μνεία. Κατ’ ἀρχάς, οἱ νεαροί ἀκτιβιστές τῆς ἐποχῆς εἶναι ἀκόμη ἐπηρεασμένοι ἀπό τήν περσοναλιστική ἰδεολογία καί θέλουν νά γίνουν οἱ ἰδέες τους περισσότερο ἀποδεκτές. Ἐπί πλέον, πρέπει νά ὑπομνησθεῖ ὅτι τά καθολικά συνδικάτα ἔχουν μόλις ἀρχίσει νά ἐκκοσμικεύονται» (Alexandre Leduc, L’étudiant comme jeune travailleur intellectuel, Bulletin du Regroupement des chercheurs-chercheures enhistoire des travailleurs et travailleuses du Québec (RCHTQ), 36, 1, Ἄνοιξη 2010, σελ. 30).
6 γαλλ. pré-salaire (présalaire, βάσει τῆς μετά τό 1990 ὀρθογραφίας). Ὁ ὅρος σημαίνει τό ἐπίδομα πού λαμβάνουν ὁ μαθητευόμενος ἤ ὁ φοιτητής πρίν ἐνταχθοῦν στήν κατηγορία τῶν μισθωτῶν. Τό ἐπίδομα μπορεῖ νά ἰσοδυναμεῖ μέ τίς λεγόμενες «φοιτητικές παροχές» ἤ μέ φορολογικές ἐλαφρύνσεις γιά τόν μαθητευόμενο καί τήν οἰκογένειά του.
7 γαλλ. sciences humaines. Ὁ ὅρος χρησιμοποιεῖται συνήθως γιά τίς ἀνθρωπιστικές ἤ κοινωνικές ἐπιστῆμες· ἐν τούτοις, συμπεραίνεται ἀπό τά συμφραζόμενα ὅτι πρόκειται γιά τό σύνολο τῆς ἀνθρώπινης ἐπιστημονικῆς γνώσης.
8 γαλλ. culture.
9 γαλλ. classe étudiante. Ἡ πρόθεση τοῦ Χάρτη τῆς Γκρενόμπλ ἦταν νά ἐντάξει τόν φοιτητή στήν ἐργατική τάξη, ἀλλά οἱ συντάκτες τοῦ Χάρτη τοῦ Πανεπιστημιακοῦ Φοιτητῆ μιλοῦν γιά μία αὐτοτελῆ «φοιτητική τάξη», πιθανῶς μέ στόχο νά τονίσουν τίς ἰδιαιτερότητες τοῦ φοιτητικοῦ σώματος.
10 Ἡ συγκεκριμένη φράση («κατά ... Πανεπιστήμιο») παραλείπεται στήν ἐκδοχή τοῦ Χάρτη πού παραθέτει ὁ Alexandre Leduc, «UGEQ: Centrale Syndicale Étudiante»: L’ idéologie syndicale au sein du mouvement étudiant québécois des années 1960, Mémoire présenté comme exigence partielle de la Maîtrise en Histoire, Université du Québec à Montréal, Μάρτιος 2010, σελ. 197.
11 γαλλ. réunions.
